خطبه نخست :

سپاس خداوند را و از او یاری می جوییم و از هدایت می خواهیم و از بدی های نفس و گناهان به او پناه می بریم و هر کس او هدایت کند گمراهی او را نیست و هر کس را گمراه کند هرگز راهنما و هدایتگری نخواهد یافت و گواهی می دهم که جز او معبودی نیست و شریکی ندارد و به خدایی او اقرار می نمایم و کفر وشرک را رد می کنم. و گواهی می دهم که سیدنا محمد  صلی الله علیه وآله وسلم رسول الله و سرور مردمان و انسان ها است تا زمانی که چشمی بینا باشد و گوشی شنوا باشد. بارخدایا دورد فرست بر سیدنا محمد  صلی الله علیه وآله وسلم و یاران و خاندان و پیروانش تا روز قیامت. بارخدایا هیچ علمی ما را نیست جز آن علم که تو بخشیدی که دانا وحکیمی. بارخدایا ما را علمی بخش تا سود رساند و به علمی که بخشیدی ما را سود رسان و علم ما را بیفزای و حق را حق و باطل را باطل به ما بنما و پیروی از حق و دوری از باطل را به ارزانی دار و ما را از کسانی قرار بده که سخن را می شنوند و از بهترین آن پیروی می کنند و ما را به لطف خود در میان بندگان نیک خویش قرار بده.

برخی عقاید فاسد

برادران گرامی در خطبه ی پیش درباره ی برخی عقاید فاسدی که مردم یا بیشتر مردم به آن باور دارند سخن گفتیم و درباره ی اصلاح آن در پرتو قرآن کریم وسنت گفتگو نمودیم.

از جمله عقایدی که مردم بدون توجه و بدون آن که آن را بپذیرند و با قرآن بسنجند یا منبع آن را بدانند و یا در پیامدهای خطرناک آن بیندیشند، آن را نقل می کنند این است که: (خدا فلانی را هدایت کند، خدا فلانی را گمراه کرده است، خداوند فلانی را شفا دهد، خداوند فلانی را بدبخت آفریده، اعتراض نکن طرد می شوی، هر چه ارباب می گوید، هر طور بخواهد با بندگان رفتار می کند، هدفش خواسته ی خودش است، گروهی برای بهشت و گروهی برای جهنم اند و مهم نیست، فلانی 90 سال بنده ی مخلص خدا بود وارد جهنم شد، فلانی در کل زندگی نافرمانی خدا را می کرد و لااله الا الله گفت وارد بهشت می شود، آمارهای محدود در مکان های محدود، زنا را برای انسان ها قرار داده و ناگزیر آن را درک می کند، فلانی بدبخت و نامراد است، فلانی روی گنج نشسته است و برای هر کاری ابزار خاص آن را دارد، آیا تو نزد او چیزی داری، او آزاد است، خدا کافر را آفرید تا مومن را بشناسیم، و خداوند شما را آفریده و شما نمی دانید.

برادران مومن؛ برخی از این سخن ها از سخنان خداوند است و ما برداشت نادرستی می کنیم و از روی نادانی یا لجاجت تفسیر می نماییم. خداوند می فرماید:

﴿ ﴿بَلْ كَذَّبُوا بِمَا لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ ﴾ 

 (بلكه چيزى را دروغ شمردند كه به علم آن احاطه نداشتند و هنوز تاويل آن برايشان نيامده است كسانى [هم] كه پيش از آنان بودند همين گونه [پيامبرانشان را] تكذيب كردند پس بنگر كه فرجام ستمگران چگونه بوده است) ﴾

[ [39 يونس] ]

﴿ ﴿هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ﴾ 

 (اوست كسى كه اين كتاب [=قرآن] را بر تو فرو فرستاد پاره‏ اى از آن آيات محكم [=صريح و روشن] است آنها اساس كتابند و [پاره‏ اى] ديگر متشابهاتند [كه تاويل‏ پذيرند] اما كسانى كه در دلهايشان انحراف است براى فتنه‏جويى و طلب تاويل آن [به دلخواه خود] از متشابه آن پيروى مى كنند با آنكه تاويلش را جز خدا و ريشه‏ داران در دانش كسى نمى‏ داند [آنان كه] مى‏ گويند ما بدان ايمان آورديم همه [چه محكم و چه متشابه] از جانب پروردگار ماست و جز خردمندان كسى متذكر نمى ‏شود) ﴾

[ [آل عمران:7] ]

﴿ ﴿الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمَنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيراً﴾

 (خدا كسى است كه آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است در شش هنگام آفريد آنگاه بر عرش [قدرت] استيلا يافت براى شما غير از او سرپرست و شفاعتگرى نيست آيا باز هم پند نمى‏ گيريد) ﴾

[ [59 فرقان] ]

﴿ ﴿وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالاً نُوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ﴾

 (و پيش از تو [هم] جز مردانى كه بديشان وحى میکرديم گسيل نداشتيم پس اگر نمیدانید از پژوهندگان كتابهاى آسمانى جويا شويد) ﴾

[ [7 انبياء] ]

از ابن عباس روایت است که گفت:  رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهم عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فرمود :

(( ((مَنْ قَالَ فِي الْقُرْآنِ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ)) 

 ((هر کس بدون آگاهی درباره ی قرآن سخنی بگوید وارد جهنم می شود)) ))

[ [ترمذي] ]

بخشی از این سخنان احادیثی است که یا صحیح نبوده و یا درک درستی از آن نشده است و تفسیر نادرست شده است چه از روی نادانی و چه از روی خودخواهی و حدیث رسول الله  صلی الله علیه وآله وسلم آمده است تا برای مردم تبیینی از قرآن باشد نه اینکه متضاد و متناقض با آن باشد یا به قرآن چیزی بیفزاید .

بخشی از این سخنان بیهودگویی و یاوه گویی است که خداوند هیچ تاثیر و ارزشی به آن نداده است و معیار روایت و عقل می باشد.

برادران گرامی، این عقاید فاسد با نفس چه می کند. علم آن را از بین می برد و اراده اش را متزلزل می نماید و ریشه ی همت آن را می خشکاند و آن را از رفتن به سوی هر خوبی باز می دارد و به دنبال آرزوهای بلند و محال و دست نیافتنی می فرستند و وادار به پیروی از هوا و هوس می نماید تا از خداوند آرزوهای بلندی را بخواهد. از ابی یعلی شداد بن اوس روایت است که گفت: پیامبر  صلی الله علیه وآله وسلم فرمود:

(( ((الْكَيِّسُ مَنْ دَانَ نَفْسَهُ وَعَمِلَ لِمَا بَعْدَ الْمَوْتِ وَالْعَاجِزُ مَنْ أَتْبَعَ نَفْسَهُ هَوَاهَا ثُمَّ تَمَنَّى عَلَى اللَّهِ)) 

 ((زيرك كسى است كه نفس خود را محكوم سازد و براى پس از مرگ كار كند و درمانده و ناتوان كسى است كه از نفس و خواهش آن، پيروى نمايد و از خداوند عزّ و جلّ، آرزوها و توقّعات داشته باشد)) ))

[ [ترمذي] ]

این عقاید فاسد با نفس همان کاری را می کند که شما به یک دانشجو بگویید: پیروزی با پشتکار وامتحان دادن نیست بلکه نام های نخست موفق و نام های بعدی مردود اند و پس از این خواهید دید که اراده و همت و تلاش وی برای خواندن چگونه است؟.. خواهید دید اوقاتش را سرگرم بازی و آرزو پردازی است که نامش در ردیف نخست باشد.

حقیقت را از کجا بگیریم؟

برادران مومن، پس حقیقت را از کجا بگیریم. آیا نباید از قرآن کریم سخن کلام پروردگار جهانیان و قانون اساسی مسلمانان بگیریم؟ از مالک روایت شده که خبردار شدند رسول الله  صلی الله علیه وآله وسلم فرموده است:

﴿ (( تَرَكْتُ فِيكُمْ أَمْرَيْنِ لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا كِتَابَ اللَّهِ وَسُنَّةَ نَبِيِّهِ)) 

 ((در میان شما دو چیز را وانهادم که تا به آنان متوسل باشید هرگز گمراه نمی شوید: کتاب خدا و سنت پیامبرش)) ﴾

[ [مالك ] ]

پس قرآن چه می گوید، می گوید:

﴿ ﴿سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَيْءٍ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ﴾ 

 (كسانى كه شرك آوردند به زودى خواهند گفت اگر خدا مى‏ خواست نه ما و نه پدرانمان شرك نمى ‏آورديم و چيزى را [خودسرانه] تحريم نمیکرديم كسانى هم كه پيش از آنان بودند همين گونه [پيامبران خود را] تكذيب كردند تا عقوبت ما را چشيدند بگو آيا نزد شما دانشى هست كه آن را براى ما آشكار كنيد شما جز از گمان پيروى نمى ‏كنيد و جز دروغ نمى‏ گوييد) ﴾

[ [انعام148] ]

و نیز می فرماید :

﴿ ﴿وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ﴾

 (و چون كار زشتى كنند مى‏ گويند پدران خود را بر آن يافتيم و خدا ما را بدان فرمان داده است بگو قطعا خدا به كار زشت فرمان نمى‏ دهد آيا چيزى را كه نمیدانید به خدا نسبت مى‏ دهيد) ﴾

[ [28 اعراف] ]

﴿ ﴿إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ﴾ 

 (در حقيقت ‏خدا به دادگرى و نيكوكارى و بخشش به خويشاوندان فرمان مى‏ دهد و از كار زشت و ناپسند و ستم باز مى دارد به شما اندرز مى‏ دهد باشد كه پند گيريد) ﴾

[ [نحل90] ]

و فرموده :

﴿ ﴿قَالَ إِنِّي أُشْهِدُ اللَّهَ وَاشْهَدُوا أَنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ * مِنْ دُونِهِ فَكِيدُونِي جَمِيعاً ثُمَّ لَا تُنْظِرُونِ * إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمْ مَا مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّي عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ﴾ 

 ([چيزى] جز اين نمى‏ گوييم كه بعضى از خدايان ما به تو آسيبى رسانده‏ اند گفت من خدا را گواه مى‏ گيرم و شاهد باشيد كه من از آنچه جز او شريك وى مى‏ گيريد بيزارم* پس همه شما در كار من نيرنگ كنيد و مرا مهلت مدهيد* در حقيقت من بر خدا پروردگار خودم و پروردگار شما توكل كردم هيچ جنبنده‏ اى نيست مگر اينكه او مهار هستى‏ اش را در دست دارد به راستى پروردگار من بر راه راست است) ﴾

[ [هود آيات:54-56] ]

این آیات تاکید می کند که خداوند کافر را کافر نیافریده و او را مجبور به انجام گناهان نکرده است. خداوند دستور به فحشا و منکر نمی دهد در حالی که طرف هدایت شده است و نیز می فرماید:

﴿ ﴿وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ﴾

 (و براى هر كسى قبله‏ اى است كه وى روى خود را به آن [سوى] مى‏ گرداند پس در كارهاى نيك بر يكديگر پيشى گيريد هر كجا كه باشيد خداوند همگى شما را [به سوى خود باز] مى ‏آورد در حقيقت ‏خدا بر همه چيز تواناست) ﴾

[ [بقره 148] ]

و فرموده است :

﴿ ﴿وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَاراً أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا وَإِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقاً﴾ 

 (و بگو حق از پروردگارتان [رسيده] است پس هر كه بخواهد بگرود و هر كه بخواهد انكار كند كه ما براى ستمگران آتشى آماده كرده‏ ايم كه سراپرده ‏هايش آنان را در بر مى‏ گيرد و اگر فريادرسى جويند به آبى چون مس گداخته كه چهره ‏ها را بريان مى ‏كند يارى مى ‏شوند وه چه بد شرابى و چه زشت جايگاهى است) ﴾

[ [كهف:29] ]

﴿ ﴿إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِراً وَإِمَّا كَفُوراً﴾

 (ما راه را به او نشان داديم خواه شاكر باشد و پذيرا گردد يا ناسپاس) ﴾

[ [انسان :3] ]

و این آیات تاکید می کند که انسان در اختیار و انتخاب خود آزاد است و بدون اختیار مسئولیتی نیز وجود ندارد.

اما آیاتى که تاکید می کند هر کس ذره ای نیکی کند آن را می بیند و هر کس ذره ای بدی کند آن را می بیند، بیشمار است و همه تاکید می کنند که بهشت با پشتکار و عمل است نه آرزو و رویا، خداوند می فرماید :

﴿ ﴿يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَداً بَعِيداً وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ﴾ 

 (روزى كه هر كسى آنچه كار نيك به جاى آورده و آنچه بدى مرتكب شده حاضر شده مى يابد و آرزو مى ‏كند كاش ميان او و آن [كارهاى بد] فاصله‏ اى دور بود و خداوند شما را از [كيفر] خود مى‏ ترساند و [در عين حال] خدا به بندگان [خود] مهربان است) ﴾

[ [آل عمران 30] ]

﴿ ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ﴾ 

 (در حقيقت كسانى كه [به اسلام] ايمان آورده و كسانى كه يهودى شده‏ اند و ترسايان و صابئان هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان داشت و كار شايسته كرد پس اجرشان را پيش پروردگارشان خواهند داشت و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهناك خواهند شد) ﴾

[ [بقرة62] ]

﴿ ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلاً * خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلاً﴾ 

 (بى‏ گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏ اند باغهاى فردوس جايگاه پذيرايى آنان است* جاودانه در آن خواهند بود و از آنجا درخواست انتقال نمى كنند) ﴾

[ [كهف 107-108] ]

﴿ ﴿أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ﴾ 

 (آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شده‏ اند پنداشته‏ اند كه آنان را مانند كسانى قرار مى‏ دهيم كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏ اند [به طورى كه] زندگى آنها و مرگشان يكسان باشد چه بد داورى مى كنند) ﴾

[          [جاثيه 21] ]

﴿ ﴿وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ﴾

 (و خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده است و تا هر كسى به [موجب] آنچه به دست آورده پاداش يابد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت) ﴾

[ [جاثيه 22] ]

﴿ ﴿وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾ 

 (و هر گونه كينه‏ اى را از سينه‏ هايشان مى‏ زداييم از زير [قصرهاى]شان نهرها جارى است و مى‏ گويند ستايش خدايى را كه ما را بدين [راه] هدايت نمود و اگر خدا ما را رهبرى نمیکرد ما خود هدايت نمى‏ يافتيم در حقيقت فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند و به آنان ندا داده مى ‏شود كه اين همان بهشتى است كه آن را به [پاداش] آنچه انجام مى‏ داديد ميراث يافته‏ ايد) ﴾

[ [اعراف:43] ]

﴿ ﴿فَذُوقُوا بِمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا إِنَّا نَسِينَاكُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾ 

 (پس به [سزاى] آنكه ديدار اين روزتان را از ياد برديد [عذاب را] بچشيد ما [نيز] فراموشتان كرديم و به [سزاى] آنچه انجام مى‏ داديد عذاب جاودان را بچشيد) ﴾

[ [سجده 14] ]

﴿ ﴿فَالْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾ 

 (امروز بر كسى هيچ ستم نمى ‏رود جز در برابر آنچه كرده‏ ايد پاداشى نخواهيد يافت) ﴾

[  [ [ يس 54] ]  ]

برادران گرامی، در قرآن کریم سیصد وشصت وسه آیه تاکید دارد که عمل همه چیز زندگی انسان و آخرت وی است. پس چرا این مردم دلبسته ی آرزوها هستند و به این آیات توجهی نمی کنند و در آن نمی اندیشند و عملی نمی نمایند.

امام علی کرم الله وجهه سخنان زیبایی درباب حقیقت قضا وقدر دارد که بسیاری اوقات فتنه جویان آن را بهانه می کنند. در راه شام از ایشان پرسیده شد: آیا مسیر ما به شام به خواست خدا و تقدیر او است؟

ایشان پاسخ داد: وای بر تو پنداشته ای که قضا و تقدیر حتمی و اجباری است. اگر این چنین بود که پاداش ومجازات بیهوده می گشت. و وعده و وعید از بین می رفت. خداوند سبحان بندگانش را با حق اختیار دستور داده و با نیت هشدار باز داشته است و آسان تکلیف نموده و سخت ملکف نگردانیده و در ازای اندک بسیار بخشیده و از روی ناتوانی نافرمانی شده و از روی اجبار به کسی نبخشیده و پیامبران را بیهوده نفرستاده و کتاب را برای بندگان بیخود ارسال ننموده و آسمان ها وزمین و میان آن دو را بیهوده خلق نکرده و این گمان کافران است و وای بر کافران از آتش جهنم».

خداوند از تو راضی باد علی بن ابی طالب، و پیامبر  صلی الله علیه وآله وسلم نیز درست فرموده است که:

                                               (( ((أنا مدينة العلم وعلي بابها)) 

 ((من شهر علم هستم و علی دروازه ی آن است)) ))

[ [ترمذي] ]

خداوند می فرماید :

به راستى كه پيامهاى پروردگارتان را به شما رسانيدم و پندتان دادم وآیا از خیرخواهان می شنوید،

﴿ ﴿مَنْ عَمِلَ صَالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ ﴾ 

 (هر كه كارى شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيانش باشد سپس به سوى پروردگارتان برگردانيده مى ‏شويد) ﴾

[ [جاثيه:15] ]

برادران گرامی خودتان را محاسبه کنید پیش از آن که محاسبه شوید و میان خود وپروردگارتان ارتباط دارید تا سعادتمند شوید. بدانید که فرشته ی مرگ از ما گذر کرده و به دیگری رسیده و از دیگران گذر خواهد کرد و به ما خواهد رسید پس به هوش باشیم. هوشیار کسی است که خود را خوار کند و برای پس از مرگ بکوشد و ناتوان کسی است که از هوای نفس پیروی کند و آرزوهای بلند و دراز از خدا طلب نماید.

وسپاس خداوند جهانیان را
***

خطبه ی دوم :

سپاس خداوند جهانیان را و گواهی می دهم که جز او معبودی نیست و او یاور نیکان است و گواهی می دهم که سیدنا محمد بنده و فرستاده ی او است و دارای اخلاق والا است.

دعا :

 خدایا ما را در زمره ی کسانی قرار بده که هدایت فرمودی و ما را در زمره ی بخشیدگان قرار بده و در میان یاری شدگان بنما و در آنچه به ما می بخشی برکت نه و ما را حفظ بفرما و شر آنچه تقدیر کردی از ما بگردان که به حق حکم می کنی و بر تو حکم نمی شود. بارخدایا به ما ببخش و ما را محروم ننما و ما را گرامی بدار و خوار ننما و ما را برگزین و بر ما ترجیح نده و ما را راضی کن و از ما راضی باش. خدایا چهره های ما را با بخشش روشن نما و با خساست رها نکن تا شر آفریده هایت را طلب کنیم و آنکه می بخشد را بستاییم و آنکه نمی بخشد را نکوهش نماییم. و تو از همه بخشنده تری و خزینه های زمین و آسمان در دست تو است.

ما را به بهترین اعمال هدایت نما که تنها تو هدایت گری و کارهای بد را از ما دور کن که تنها تو آن را از ما می گردانی.